Bơm màng là một thiết bị không thể thiếu trong nhiều ngành công nghiệp, từ hóa chất, thực phẩm đến dược phẩm, nhờ khả năng xử lý đa dạng các loại chất lỏng, kể cả những chất có độ nhớt cao, tính ăn mòn mạnh hoặc chứa hạt rắn. Tuy nhiên, để đảm bảo bơm màng hoạt động hiệu quả, an toàn và bền bỉ theo thời gian, việc bảo dưỡng máy bơm định kỳ là yếu tố then chốt. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ lý do Tại sao cần bảo dưỡng bơm định kỳ thường xuyên và các bước thực hiện chi tiết. 

Công ty Vimex bảo dưỡng máy bơm màng tại nhà máy

Vậy tại sao phải bảo dưỡng máy bơm định kỳ?

1. Ngăn ngừa sự cố

Bảo dưỡng định kỳ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu mài mòn, hư hỏng của các bộ phận như màng bơm, van khí, hoặc kết nối. Nhờ đó, bạn có thể khắc phục kịp thời, tránh những sự cố nghiêm trọng gây gián đoạn sản xuất.

2. Duy trì hiệu suất tối ưu

Một chiếc bơm được bảo dưỡng đúng cách sẽ luôn hoạt động với công suất và lưu lượng như thiết kế ban đầu, đảm bảo hiệu quả công việc.

3. Kéo dài tuổi thọ của thiết bị

Việc bảo dưỡng thường xuyên giúp giảm thiểu hao mòn, tăng độ bền của các bộ phận, từ đó kéo dài tuổi thọ của bơm, tiết kiệm chi phí thay thế.

4. Đảm bảo an toàn trong vận hành

Bảo dưỡng giúp phát hiện và loại bỏ các nguy cơ tiềm ẩn như rò rỉ, cháy nổ, hoặc tai nạn lao động, đảm bảo an toàn cho người vận hành và môi trường làm việc.

Các lỗi thường gặp của máy bơm màng

Khi nào cần tiến hành bảo dưỡng định kỳ? 

Lịch trình bảo dưỡng phụ thuộc vào tần suất sử dụng, loại chất lỏng được bơm và điều kiện làm việc. Dưới đây là một số mốc thời gian và công việc bảo dưỡng cơ bản:

1. Bảo dưỡng hàng ngày (trước mỗi lần sử dụng):

• Kiểm tra rò rỉ: Quan sát kỹ các kết nối, ống dẫn và thân bơm để phát hiện dấu hiệu rò rỉ chất lỏng hoặc khí nén.
• Kiểm tra ống dẫn: Đảm bảo ống dẫn không bị xoắn, gập, móp méo hoặc hư hỏng, cần kiểm tra xem ống có bị tắc nghẽn không.
• Kiểm tra kết nối khí nén: Đảm bảo các kết nối khí nén được siết chặt và không bị rò rỉ.
• Kiểm tra khu vực làm việc: Đảm bảo khu vực xung quanh bơm sạch sẽ, không có vật cản hoặc vật liệu dễ cháy.

2. Bảo dưỡng hàng tuần:

• Kiểm tra áp suất: Đảm bảo áp suất khí nén đầu vào và áp suất làm việc của chất lỏng nằm trong phạm vi cho phép.  Với mỗi hãng bơm khác nhau thì nhà sản xuất sẽ có những tiêu chuẩn riêng về áp suất làm việc tối đa. Ví dụ như đối với bơm Husky 1040, áp suất làm việc tối đa là 120 psi (0.8 MPa, 8 bar) và áp suất khí nén đầu vào tối đa cũng là 120 psi (0.8 MPa, 8 bar). Hay đối với bơm ARO 666250, áp suất khí nén đầu vào tối đa là 120 p.s.i.g. (8.3 bar) và áp suất đầu ra tối đa cũng là 120 p.s.i.g. (8.3 bar).
• Kiểm tra tiếng ồn và rung động: Lắng nghe tiếng ồn bất thường hoặc cảm nhận rung động quá mức trong quá trình bơm.
• Kiểm tra hệ thống nối đất: Đảm bảo bơm và toàn bộ hệ thống được nối đất đúng cách để tránh nguy cơ tĩnh điện gây cháy nổ. Kiểm tra định kỳ tính liên tục của đường nối đất bằng đồng hồ đo điện trở, đảm bảo điện trở không quá 0.1 ohms.

3. Bảo dưỡng hàng tháng (hoặc sau mỗi 500 giờ hoạt động):

• Kiểm tra và siết chặt các kết nối: Kiểm tra và siết chặt lại tất cả các ốc vít, bu lông, kẹp và các kết nối khác trên bơm và hệ thống đường ống. Vì máy bơm màng thiết kế theo kiểu model nên dễ dàng tháo lắp, các bộ phận cấu thành bơm được lắp ghép, cố định bằng các bulong, ốc vít, do đó, hãy siết chặt các vít nắp chất lỏng trước, sau đó đến các vít cổ góp. 
• Bôi trơn van khí: Mỗi hãng bơm sẽ có những thiết kế khác nhau về cấu tạo bộ phận van phân phối khí, tuy nhiên, trong quá trình bảo dưỡng máy bơm màng, người dùng có thể nhỏ 2 giọt dầu máy vào cổng khí nén đầu vào. (Lưu ý không bôi trơn quá nhiều vì dầu có thể thải ra qua bộ giảm thanh và gây ô nhiễm chất lỏng hoặc các thiết bị khác). Hoặc chỉ cần bôi trơn các vòng chữ O trong quá trình lắp ráp hoặc sửa chữa, bảo dưỡng bơm.
• Kiểm tra bộ lọc khí nén (nếu có): Vệ sinh hoặc thay thế bộ lọc khí nén để loại bỏ bụi bẩn và hơi ẩm, đảm bảo nguồn khí nén sạch cho bơm.

4. Bảo dưỡng định kỳ 3-6 tháng:

• Kiểm tra và vệ sinh các van một chiều (ball check valves): Tháo rời, kiểm tra các viên bi, đế bi và vòng chữ O (nếu có) của van một chiều. Vệ sinh hoặc thay thế nếu phát hiện mài mòn, hư hỏng hoặc bị kẹt. Luôn thay thế đế van khi thay thế bi van để đảm bảo sự kín khít.

• Kiểm tra màng bơm (diaphragm): Kiểm tra màng bơm xem có bị rách, nứt, phồng rộp hoặc có dấu hiệu hóa chất tấn công không. Để biết bạn đã lắp đúng vị trí đứng của màng hay chưa thì hãy chú ý lắp đúng mặt nào phồng lên  hướng về phía thân bơm là được.
• Kiểm tra và vệ sinh van khí (air valve): Tháo rời, kiểm tra các bộ phận bên trong van khí như piston, vòng chữ O, block van xem có bị mài mòn, kẹt bẩn hoặc hư hỏng không. Và sử dụng bộ dụng cụ sửa chữa van khí chính hãng 
• Kiểm tra các vòng đệm (gaskets) và vòng chữ O (O-rings): Kiểm tra tất cả các vòng đệm và vòng chữ O xem có bị chai cứng, nứt vỡ hoặc biến dạng không. Thay thế nếu cần thiết để đảm bảo độ kín của các bộ phận.
• Kiểm tra trục và thanh dẫn hướng (shaft and bearings): Kiểm tra trục bơm và các ổ đỡ xem có bị mài mòn, trầy xước hoặc rơ lắc không. Bôi trơn trục bơm bằng mỡ gốc lithium; bôi trơn vòng đệm chữ O bằng mỡ Key-Lube. Nếu trục hoặc thanh dẫn hướng hỏng, cần tiến hành thay thế mới.
• Vệ sinh bên ngoài bơm: Lau chùi bụi bẩn và các chất bám dính trên bề mặt bơm.

Lưu ý khi không sử dụng bơm trong thời gian dài

Những điều cần chú ý khi sử dụng bơm màng là khi bơm không được sử dụng trong một thời gian dài, việc xả chất lỏng và bảo quản đúng cách sẽ giúp bảo vệ bơm khỏi hư hỏng do chất lỏng bị khô, đóng cặn hoặc ăn mòn.

Quy Trình Xả Bơm:

1. Ngắt nguồn khí nén: Đóng van khí nén đầu vào của bơm.
2. Giảm áp suất: Mở van xả chất lỏng và van phân phối (nếu sử dụng) để giải phóng áp suất còn lại trong bơm và hệ thống ống dẫn. Chuẩn bị sẵn thùng chứa để hứng chất lỏng chảy ra.
3. Xả chất lỏng: Để bơm tự chảy hết chất lỏng còn lại. Bạn có thể nghiêng hoặc dốc ngược bơm để đảm bảo xả hết chất lỏng trong thân bơm và cổ góp.
4. Súc rửa bơm (khuyến nghị): Nếu chất lỏng được bơm có khả năng bị khô hoặc đóng cặn, hãy súc rửa bơm bằng dung môi tương thích. Thực hiện theo các bước khởi động và điều chỉnh bơm, nhưng thay vì cấp khi để bơm hết chất lỏng ra ngoài, hãy sử dụng dung môi súc rửa. Sau khi súc rửa, xả hết dung môi ra khỏi bơm. Cần súc rửa kỹ nếu nước đã được sử dụng trong quá trình kiểm tra ban đầu có thể gây ô nhiễm cho chất lỏng bạn sẽ bơm.

Quy Trình bảo quản Bơm:

1. Đảm bảo: bơm đã được xả và súc rửa sạch sẽ.
2. Tháo rời: các ống dẫn chất lỏng và khí nén.
3. Bịt kín các cổng kết nối: Sử dụng nút bịt hoặc băng keo để bịt kín các cổng hút, xả chất lỏng và cổng khí nén để ngăn bụi bẩn và côn trùng xâm nhập.
4. Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát: Đặt bơm ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp.
5. Bảo vệ khỏi va đập: Tránh để bơm bị va đập hoặc chịu tải trọng không cần thiết trong quá trình lưu trữ.

Bảo dưỡng định kỳ phụ kiện trong máy bơm màng

Trong quá trình sử dụng máy bơm, người dùng cũng cần:

• Luôn đọc kỹ và hiểu rõ hướng dẫn sử dụng trước khi vận hành và bảo dưỡng bơm.
• Luôn tuân theo quy trình giảm áp trước khi thực hiện bất kỳ công việc bảo dưỡng, kiểm tra hoặc sửa chữa nào.
• Sử dụng chất lỏng và dung môi tương thích với vật liệu của bơm.
• Đảm bảo hệ thống thông gió tốt, đặc biệt khi bơm các chất lỏng dễ cháy hoặc độc hại. Dẫn khí thải đến nơi an toàn, xa khu vực có người, động vật và nguồn lửa.
• Sử dụng phụ tùng chính hãng để đảm bảo an toàn và hiệu suất.
• Luôn đeo kính bảo hộ, găng tay và quần áo bảo hộ phù hợp khi làm việc với bơm và các chất lỏng.

Cách hưỡng dẫn chi tiết vệ sinh bảo dưỡng máy bơm màng định kỳ

Bảo dưỡng bơm màng định kỳ không chỉ giúp duy trì hiệu suất và tuổi thọ của thiết bị mà còn đảm bảo an toàn trong quá trình vận hành. Việc tuân thủ lịch trình bảo dưỡng, kiểm tra kỹ lưỡng các bộ phận, và thực hiện đúng quy trình xả chất lỏng và bảo quản thiết bị sẽ giúp bạn tránh được những sự cố đáng tiếc, tiết kiệm chi phí và thời gian sửa chữa. Hãy luôn tham khảo kỹ tài liệu hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc liên hệ với đơn vị cung cấp máy bơm uy tín để đảm bảo bơm màng hoạt động hiệu quả và bền bỉ nhất.